Het OV te S

We verblijven op de plantage van tante Tine in Lelydorp. Vanuit onze veranda beschouwen we de wereld en nemen we bij het ontbijt altijd de afgelopen nacht door. “ Goed geslagen”? “ Ja hoor” Daarna happen we in de bekende bruine bolletjes.

Lelydorp ligt ongeveer 17 kilometer van Paramaribo. Vroeger, volgens tante Tine nog niet eens zo heel lang geleden, reed er een stoomtrein tussen Lelydorp en Paramaribo. “Maar die hebben ze,( zonder verdere specificatie wie ze dan zijn) naar de klote geholpen”. Het is niet mijn taalgebruik, tante Tine was aan het woord.

Tegenwoordig rijden er twee soorten busjes op de verbinding tussen Lelydorp en Paramaribo. De officiële lijndienst van de overheid en wat ik gemakshalve maar even het ondernemend vervoeren noem. Wij maken uitsluitend gebruik van de laatste vorm van vervoer.  Ik zal proberen zo’n busje te beschrijven. Het gaat om Isuzu busjes, vermoedelijk uit Zuid Korea. Elk busje kent zijn eigen design heeft zijn eigen chauffeur en de muziek die over het algemeen hard wordt afgespeeld zegt iets over de herkomst van de chauffeur. Dus creoolse muziek, javaanse en Hindoestaanse. Ik heb nog geen Chinees op een busje waar genomen. Alle ramen staat altijd open, evenals de instapdeur. Er kunnen maximaal 26 tot 30 personen in. En die gaan er ook in, hoe dan ook. Naast de chauffeur zijn 2 zitplaatsen. Daar direct achter 3 zitplaatsen. Dan heb je 5 rijen van 2 stoeltjes, een gangpad en vijf losse stoeltjes. Achterin een “ bank” voor 4 personen. Als dat allemaal bezet is, worden er in het gangpad  een voor een 5 stoeltjes neergeklapt. Dat is zeg maar de indeling.

Wij staan altijd in op het beginpunt van de lijn en stappen pas weer uit bij het eindpunt. We maken het hele circus dus mee. De bus vertrekt pas als hij vol is. Kortom je moet instappen en wachten. Wachten met veel andere warme dampende lichamen in de volle zon is voor mij geen pretje. Rob kan goed tegen de warmte en geniet slechts. De bus vult zich van achter naar voren. Eerst de overigens zeer tijdelijke eenpersoonsstoeltjes, dan de achterbank, dan de tweezits en tot slot de plekken bij de chauffeur. Daarna worden de klapstoeltjes pas ingezet. Deze volgorde wordt ook steeds aan gehouden bij het “ laden en lossen”. Altijd van achter uit de bus opvullen. Dat verloopt zeer gedisciplineerd . 

De bus vertrekt. Hier en daar op de route is een geplande halte maar het laden en lossen van klanten baseert zich op een heel ander systeem. De chauffeur toetert bij elk levend wezen die hi langs de weg ziet lopen. Steekt hij of zij de hand op dan wil je dus mee. Is er plaats dan stopt hij, zo niet dan rijd hij door. Streven van de chauffeur is steeds een volle bus, want dat is omzet. Daarover vertel ik binnenkort.

Met een belletje kun je duidelijks maken dat  je wilt  uitstappen. De chauffeur stopt op elke willekeurige plek langs de weg. Dan begint het ritueel van uitstappen.Vooral NIET haasten. Wachten tot de bus stil staat. Dan pas sta je op. Iedereen kijkt om zich heen wie er wil uitstappen. Klapstoeltes gaan omhoog en degene die wil uitstappen kan nu uitstappen. De passagiers vullen de bus naar ach teren weer op. De passagier die uit stapt rekent af met de chauffeur. Ongeacht waar j in of uit stopt betal je 2,50 Surinaamse dollar. Dat is omgerekend ongeveer 30 eurocent! Uiteraard kijk je zeer ongeïnteresseerd nar de chauffeur los je je wisselgeld terug krijgt. Bij het instappen hetzelfde ritueel. Je zwaait dat je mee wil, de bus stopt altijd verder dan waar je  staat. Onze neiging is dan om te rennnen en snel in te stappen. In Suriname doe je  dat  anders. Je slentert heel langzaam naar de ingang van de bus  , werpt en blik op je mede passagiers en gaat dan pas zitten. De  rit naar Paramaribo duurt ongeveer 3 kwartier. elke rit is een feestje. Morgen meer!